PROBE

Oudere diabetespatiënten verliezen vaak spiermassa bij het afvallen, iets dat op langere termijn problemen oplevert. Eenmaal verloren spiermassa is lastig terug te krijgen. In eerder onderzoek van de HvA is aangetoond dat ouderen met obesitas hun spiermassa kunnen behouden tijdens afvallen wanneer zij, naast een dieet- en krachttrainingsprogramma, extra eiwit innemen via een eiwitverrijkte drank.

In het PROBE-project bestudeert de HvA samen met vier andere Nederlandse partijen hoe ouderen met obesitas en diabetes type 2 hun spiermassa kunnen behouden tijdens afvallen, en hun bloedsuikerspiegels onder controle kunnen houden.

Dit onderzoek is uitgevoerd door de Hogeschool van Amsterdam.

Doel

Het verkrijgen van inzicht in de effecten van een eiwitverrijkte drank in combinatie met kracht- en intervaltraining op het behoud van spiermassa tijdens afvallen, het verlies van vetmassa, en de metabole gezondheid bij ouderen met obesitas en diabetes type 2.

Methode

Het lectoraat Voeding en Beweging voerde een klinische studie uit waarbij 123 ouderen met obesitas en diabetes type 2 gedurende drie maanden een programma volgden dat bestond uit verminderde inname van energie en drie keer per week 1 uur sporten in groepsverband onder begeleiding van een personal trainer. De diëtistische begeleiding betrof wekelijks contact via afwisselend individuele consulten en groepslessen over voeding en leefstijl. Deze studie werd dubbelblind, gerandomiseerd en gecontroleerd uitgevoerd. Een deel van de deelnemers kreeg een eiwitverrijkte drank (met wei-eiwit, vrij leucine en vitamine D) en een ander deel kreeg een controleproduct.

In het Amsterdam Nutritional Assessment Center is zowel voorafgaand aan als na de interventie met behulp van DXA-scans de lichaamssamenstelling van de deelnemers bepaald. Daarnaast is het fysiek functioneren van de deelnemers in kaart gebracht. In het Amsterdam UMC, locatie VUmc, zijn bloedanalyses gedaan om inzicht te krijgen in de verandering in metabole gezondheid van de deelnemers.

Tijdlijn

Dit onderzoek is uitgevoerd in de periode van 2014 tot 2017.
Momenteel vindt evaluatie plaats van het effect van de interventie op chronische inflammatie, i.s.m. de Vrije Universiteit Brussel. Daarnaast worden verandering in het mondmicrobioom onderzocht in samenwerking met ACTA.

Partners

Resultaten

Onze studie laat zien dat ouderen met obesitas en type 2 diabetes hun spiermassa kunnen behouden tijdens een intensief dieet- en beweegprogramma van drie maanden. Over de gehele groep bezien bestond het gewichtsverlies volledig uit verlies van vetmassa (2,6 kg). Het visceraal vet nam af met 10%, nuchter glucose daalde met 8% (0,7 mmol/l), HbA1c daalde met 9% (4,9 mmol/moI), en de beenspierkracht nam toe met 39%. In de groep die extra eiwit kreeg, namen zowel de spiermassa als de insulinegevoeligheid toe ten opzichte van de controlegroep.

Zes maanden na afloop van de interventie was gemiddeld ca. 80% van het oorspronkelijke gewichtsverlies behouden, en was nog steeds sprake van behoud van spiermassa.

Spin-off

Op basis van de PROBE-studie is een kortdurende intensieve leefstijlaanpak voor de doelgroep ontwikkeld, 2Do genaamd. Op dit moment vindt implementatie en effectevaluatie van 2D0 in de praktijk plaats.

Toename spiermassa

De interventiegroep had een toename van spiermassa ten opzichte van de controlegroep. In de controlegroep veranderde de spiermassa in armen en benen niet, maar daalde de totale bot- en vetvrije massa in het gehele lichaam.

Afname vetmassa

Er was geen verschil in afname van vetmassa in beide groepen

Glycemische controle

De glycemische controle verbeterde in de interventiegroep

Onderzoeksgroep

prof.dr.ir. Peter Weijs

prof.dr.ir. Peter Weijs

Hoofdonderzoeker / promotor

Hoogleraar en lector Voeding & Beweging bij Amsterdam UMC en de HvA

drs. ir. Robert Memelink

drs. ir. Robert Memelink

Projectleider en promovendus

Docent en onderzoeker aan de HvA-opleiding Voeding en Diëtetiek.

Mariëtte van Rijmenam

Mariëtte van Rijmenam

Onderzoeksdiëtist en coördinator ANAC

Minse de Bos Kuil MSc

Minse de Bos Kuil MSc

Studiearts

Arts en docent aan de HvA

Publicaties

Effect of an Enriched Protein Drink on Muscle Mass and Glycemic Control during Combined Lifestyle Intervention in Older Adults with Obesity and Type 2 Diabetes: A Double-Blind RCT, Nutrients 2021

Oudere diabetespatiënten vallen af mét behoud van spiermassa, NTVD 2021

Uitgevoerd door

Gefinancierd door