De Pitstop Voeding & Beweging

Een geintegreerde voeding- en beweegbehandeling in het ziekenhuis

In het ziekenhuis is genoeg eten en bewegen zeer moeilijk door een verminderde eetlust, smaakveranderingen, misselijkheid, vermoeidheid, inactiviteit en pijn. Dit leidt tot fors en snel verlies van spieren, gemiddeld ongeveer 0,8 tot 1 kg per week. Er is een lange intensieve revalidatie nodig om dit verlies van spiermassa weer te herstellen. Vaak is dat niet haalbaar en resulteert een ziekenhuisopname in een blijvende verslechtering van de spiermassa en spierkracht en daarmee de functionaliteit.

Eiwitten in voeding zijn de bouwstenen voor spieren. Door te bewegen, kan het lichaam deze bouwstenen nog beter gebruiken. Om spieren gezond te houden, vooral bij ziekte, is het dus erg belangrijk om voldoende eiwitten te eten en zoveel mogelijk te bewegen.

QI Academy

Fysiotherapeuten en diëtisten kennen de synergetische werking van een voeding- en beweegbehandeling, maar in de praktijk blijven dit gescheiden behandelingen. Voeding en bewegen zijn beide verpleegsensitieve uitkomstmaten, waarvan verpleegkundigen zich niet altijd bewust zijn.  Er is geen gezamenlijk doel. Multidisciplinaire kennis, vaardigheden, taakverdeling en samenwerking kan verbeterd worden.

Als project vanuit de QI Academy is in de periode van mei tot juli 2023 op de afdeling interne geneeskunde, locatie AMC (F6N) een oplossing voor dit probleem uitgewerkt: de Pitstop Voeding & Beweging.

Deze video geeft een overzicht van het project Pitstop Voeding & Beweging in het kader van de QI Academy in 2023

De metafoor Pitstop

Voor deze nieuwe multidisciplinaire taakverdeling en samenwerking waarin de patiënt centraal staat hebben we de metafoor van een pitstop in de autosport gekozen. De patiënt (de coureur) heeft al een lange weg afgelegd en verwacht in de het ziekenhuis (de pitstop) een optimale en soepele interventie zodat hij / zij zo snel en goed mogelijk weer zijn / haar weg kan vervolgen. Als er één onderdeel van de pitstop niet goed gaat heeft dat grote gevolgen. Optimale samenwerking en rolverdeling is een voorwaarde voor succes.

De doelstelling was:

Ontwikkeling en implementatie van een multidisciplinaire voeding- en beweegbehandeling voor 65 plussers op afdeling F6Noord van locatie AMC, zodat bij 90% van deze populatie tijdig en gelijktijdig de juiste interventies worden ingezet door het zorgteam, waarmee wordt bijgedragen aan behoud van spiermassa en conditie tijdens de klinische opname.

Wat gedaan?

De diëtist en fysiotherapeut bespraken op dinsdagochtend en donderdagochtend alle F6Noord- patiënten van 65 jaar en ouder.  Ze noteren hun diagnose en behandelplan in het electronisch patientendossier als MDO notitie voor de verpleging. Tijdens een klinische les voor verpleegkundigen is dit en de hele pitstop, met de verpleegkundigen van F6Noord geëvalueerd. Ze waren enthousiast en zagen de meerwaarde en uit deze klinische les kwam een lange lijst van verbeterpunten, onduidelijkheden en wensen.

Er is een folder over goed eten en bewegen in het ziekenhuis gemaakt die elke oudere patiënt nu krijgt. De diëtist en fysiotherapeut brengen deze folder nu nog langs maar dat kan ook door de verpleegkundige, zorg assistent of voedingsassistent gedaan worden.

Er is veel bereikt maar ook nog veel te doen.

Op F6Noord gaan ze verder met de Pitstop en vanuit het expertisecentrum Voeding & Beweging NU en de afdelingen ouderengeneeskunde, diëtetiek & voedingswetenschappen en revalidatiegeneeskunde zal een zorginnovatieaanvraag worden gedaan om de pitstop te optimaliseren en op alle risicoafdelingen te implementeren. In dit vervolgtraject zullen er bijvoorbeeld lessen worden ontwikkeld voor verpleegkundigen, zorgassistenten en voedingsassistenten. Dit zal gaan over het belang van goed eten en bewegen maar ook over wat er mogelijk is in Amsterdam UMC. Er is bijvoorbeeld een mooi Zorg op het Bord aanbod van eiwitrijke tussendoortjes die lang niet altijd bekend is bij de verpleging en dus ook niet optimaal wordt ingezet.

Dit project heeft ons geleerd dat er nog echt winst is te behalen en dat het opzetten van een initiatief als een pitstop alleen lukt mét de mensen van de werkvloer én een projectmatige aanpak met projectmanager(s).

Het projectteam

Natascha de Ruiter

Natascha de Ruiter

consulent ouderengeneeskunde

dr.ir. Hinke Kruizenga

dr.ir. Hinke Kruizenga

diëtist-onderzoeker

Dennis Gommers

Dennis Gommers

Fysiotherapeut

Khadisja Ben Allouch MSc

Khadisja Ben Allouch MSc

Dietist

Flora Tan

Flora Tan

Dietist

Jacinta Büttner MSc

Jacinta Büttner MSc

AIOS Maatschappij & Gezondheid

Maya Monnink MSc

Maya Monnink MSc

Ziekenhuisapotheker

Uitgevoerd door

Als onderdeel van de QI Academy