Goed eten en bewegen in het ziekenhuis
Screeningsuitslag: ondervoeding
Ongeveer 1 op de 7 patiënten in het ziekenhuis is ondervoed. Dat is lang niet alltijd aan de buitenkant te zien. Om ondervoeding vroeg te herkennen wordt iedereen op de eerste dag in het ziekenhuis gescreend op ondervoeding. Dit is gedaan door de verpleegkundige. Hij / zij heeft u een aantal vragen gesteld over onbedoeld gewichtsverlies en eetlust. Uit de antwoorden die u op deze vragen gaf blijkt dat u ondervoed bent of een risico heeft om ondervoed te raken.
Wat is ondervoeding bij ziekte?
Als u te lang te weinig eet, raakt u ondervoed. Ook mensen met een gezond gewicht of overgewicht kunnen ondervoed raken. Bij ondervoeding is het verbruik van energie hoger dan wat er aan energie met de voeding binnenkomt. Dat is niet goed voor het lichaam. Want om toch aan energie te komen, worden spieren afgebroken. Hierdoor verzwakt het lichaam; u hebt minder fut om dingen te doen, wordt sneller ziek en herstelt minder goed van ziekte.
Ondervoeding is te herkennen aan:
- Gewichtsverlies zonder dat dit de bedoeling is (ook bij overgewicht!)
- Kleding die te wijd wordt of een horloge dat losser om de pols zit
- Een slechte eetlust
- Een (te) laag gewicht
- Vermoeidheid of een slechte conditie
Wat is de oorzaak?
Misschien herkent u het wel dat het eten de afgelopen tijd lastiger ging. Ziekte en behandeling kunnen uw eetlust en smaak beïnvloeden en het eten moeilijker maken. Maar ook pijn, angst, diarree, misselijkheid, braken en het gebruik van medicijnen kunnen een rol spelen.
Waarom is ondervoeding een probleem?
Misschien ervaart u gewichtsverlies niet als negatief, maar toch is gewichtsverlies tijdens ziekte niet wenselijk. Verlies van lichaamsgewicht betekent namelijk niet alleen verlies van vet, maar vooral ook verlies van lichaamscellen, spieren en organen. Dit zorgt voor:
- een slechtere wondgenezing
- meer infecties
- een verhoogde kans op complicaties na een behandeling en/of operatie
- het minder goed verdragen van een behandeling
- en u minder goed voelen
Voldoende energie en eiwit
Genoeg energie, of calorieën is nodig voor alles wat uw lichaam doet. Naast energie is eiwit been belangrijk onderdeel van de voeding. Eiwit is een bouwstof voor het lichaam. Het is onder andere nodig voor het behoud van spieren en voor de wondgenezing. Tijdens ziekte kan de eiwitbehoefte wel twee keer zo hoog zijn. Het lichaam heeft geen voorraad van eiwit. Als u te weinig eiwit eet, worden lichaamseiwitten afgebroken. Dit leidt tot verlies van spieren.
Eiwitten zitten in dierlijke producten, zoals vlees, vis, zuivel, kaas en eieren en in plantaardige producten zoals sojaproducten, vegetarische vleesvervangers, noten, pinda’s en peulvruchten. Uw lichaam gebruikt het eiwit het best als u meerdere keren per dag eiwitrijke producten neemt.
In Amsterdam UMC doen we er alles aan om u te helpen om genoeg te eten. U krijgt zes keer per dag iets aangeboden. In de drie tussendoortjes (ochtend, middag en avond) zit genoeg energie en eiwit. De voedingsassistent helpt u graag!
Voeding en beweging
Naast een optimale voeding is beweging essentieel. Eiwitten leveren namelijk de bouwstoffen voor de spiergroei en door beweging worden de spieren geprikkeld om op te bouwen. Om uw spieren zo veel mogelijk te behouden is het goed om elke dag te bewegen, voor zover dat mogelijk is.
Alle vormen van beweging zijn zinvol, zoals wandelen, huishoudelijk werk of tuinieren. Ook als u nog niet zo goed kunt bewegen kunt u vanuit een stoel of zelfs op bed oefeningen doen. Een fysiotherapeut kan u daarbij advies geven.
Vindt u het moeilijk om voldoende te eten, of verliest u toch gewicht? Vraag dan hulp van een diëtist, die kan u persoonlijk advies geven.
Als u nierproblemen of diabetes mellitus heeft, zijn de voedingsadviezen soms net anders en is het zeker goed een dietist te raadplegen.
En thuis?
Ook na ontslag uit het ziekenhuis is het belangrijk om thuis voldoende te eten.
Na een operatie of behandeling heeft u tenminste 3 maanden extra eiwitten en voldoende energie nodig om goed te herstellen en uw conditie op peil te houden.
Als u spiermassa bent verloren, dan kan het best even duren voordat deze weer is opgebouwd. Hier gaan vaak maanden overheen. Blijf tijdens deze periode ruim eiwit gebruiken en probeer elke dag te bewegen.