Patiënten zijn tijdens de opname in het ziekenhuis vaak inactief. Ze brengen tussen 87 en 100% van hun tijd liggend of zittend door, ongeacht de reden van opname. Dit heeft negatieve gevolgen voor herstel, verdere functionele achteruitgang, een langer ziekenhuisverblijf en een verhoogd risico op sterfte. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat deze negatieve gezondheidsuitkomsten van inactiviteit kunnen worden tegengegaan door het niveau van lichamelijke activiteit te verhogen. Het stimuleren van bewegen in het ziekenhuis is daarom zeer belangrijk.

Sven Geelen, Hanneke van Dijk en collega’s hebben de belemmerende en bevorderende factoren voor bewegen in het ziekenhuis in kaart gebracht. Dit hebben ze gedaan door de wetenschappelijke literatuur systematisch te doorzoeken en de gevonden factoren te identificeren en te categoriseren, met behulp van het Theoretical Domains Framework (TDF).

Honderden belemmerende en bevorderende factoren in kaart gebracht

Uit 56 artikelen werden 264 belemmerende factoren en 228 bevorderende factoren gevonden die gerapporteerd waren door patiënten en 415 belemmerende factoren en 409 bevorderende factoren die gerapporteerd waren door zorgverleners.

In onderstaande uitklapschermen zijn alle belemmerende en bevorderende factoren te lezen. Deze zijn vertaald uit de supplementary information, additional file 6 en 7 van het artikel.

Deze scoping review geeft een uitgebreid overzicht van alle belemmerende en bevorderende factoren voor fysieke activiteit tijdens een ziekenhuisverblijf. Het grote aantal belemmeringen (679) en stimulansen (637) die in dit overzicht zijn weergegeven benadrukken de complexiteit van fysiek activiteitsgedrag tijdens het ziekenhuisverblijf en de noodzaak van op maat gemaakte interventies.

Van theorie naar praktijk

Dit overzicht biedt een theoretische basis voor ontwikkeling en implementatie van interventies om bewegen in het ziekenhuis te stimuleren. De stap naar de praktijk is helaas nog wel groot. Hoe overwinnen we al deze belemmerende factoren en stimuleren we de bevorderende factoren?

De auteurs adviseren in de discussiesectie om gebruik te maken van bestaande interventiestrategieën en gedragsveranderingstechnieken zoals het Behaviour Change Wheel en om interventies te ontwikkelen en implementeren die gericht zijn op meerdere barrières en bevorderende factoren; de multimodale aanpak, gericht op de verschillende TDF domeinen. Daarbij is het ook goed om van elkaar te leren en inspiratie op te doen bij andere ziekenhuizen. Enkele voorbeelden zijn hiernaast genoemd.

Sven Geelen, Hanneke van Dijk – Huisman, Robert de Bie et al. Barriers and enablers to physical activity in patients during hospital stay: a scoping review. Syst Rev. 2021; 10: 293.Published online 2021 Nov 4.

Belemmerende factoren

Kennis
Gerapporteerd door patiëntenGerapporteerd door zorgprofessionals
Gebrek aan kennis over het belang van lichaamsbewegingKennis van zorgprofessionals

Gebrek aan kennis over wat patiënten mogen doen 

Gebrek aan kennis van de mogelijkheden van patiënten 

 

Gebrek aan kennis over hoe patiënten te mobiliseren

 

Gebrek aan kennis over het belang van lichaamsbeweging 

 

Gebrek aan kennis over het omgaan met psychosociale behoeften 

 

Gebrek aan kennis over wat patiënten te adviseren 

 

Gebrek aan kennis over wie te verwijzen naar een fysio- of ergotherapeut

 Kennis van patiënten
 

Gebrek aan kennis over wat patiënten mogen doen

 

Gebrek aan bewustzijn van de negatieve effecten van bedrust

Fysieke vaardigheden

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Afhankelijk zijn van anderen tijdens lichamelijke activiteit

Vaardigheden van patiënten

 

Afhankelijk zijn van anderen tijdens lichamelijke activiteit

 

Hulp nodig van meer dan één zorgprofessional

 

Vaardigheden van zorgprofessionals

 

Gebrek aan vaardigheden om de capaciteiten van patiënten te beoordelen

 

Gebrek aan vaardigheden in cultuurgevoelige benadering

 

Gebrek aan vaardigheden in het omgaan met psychosociale behoeften

 

Gebrek aan vaardigheden in het verkrijgen van de middelen die nodig zijn om lichaamsbeweging mogelijk te maken

Professionele / sociale rol en identiteit

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Het idee dat patiënten in bed moeten blijven

Rol van de patiënten

Het idee dat oudere patiënten niet actief hoeven te zijn

De gedachte dat patiënten in bed moeten blijven

Patiënten die passief en afhankelijk zijn

Patiënten die een passieve en afhankelijke houding aannemen

Persoonlijkheid en karaktereigenschappen

Het idee dat oudere patiënten niet actief hoeven te zijn

De status hebben gekregen – “Wachten op een rehabilitatie afdeling”

Persoonlijkheid en karaktereigenschappen

 

Patiënten die de status – “Wachtend op een revalidatieafdeling” hebben gekregen

 

Rol van zorgprofessionals

 

In het algemeen

 

Duidelijkheid van de rol – “verantwoordelijkheid voor het aanmoedigen van lichaamsbeweging

 

Niet verantwoordelijk willen zijn voor patiënten die vallen

 

Anderen verantwoordelijk stellen voor lichaamsbeweging

 

Rol van verpleegkundigen

 

Toeschrijven van verantwoordelijkheid aan andere disciplines

 

Gebrek aan autonomie

 

Verpleegkundigen zijn niet altijd bereid om het werk van andere zorgverleners te doen

 

Geloof in capaciteiten

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Gebrek aan vertrouwen in eigen kunnen

Capaciteiten van patiënten

Gebrek aan controle

Patiënten nemen een meer afhankelijke houding aan dan nodig is

Reflectie op eigen prestaties tijdens ziekenhuisverblijf

Capaciteiten van de zorgprofessionals

 

Capaciteiten van verpleegkundigen

 

Gebrek aan vertrouwen in het eigen vermogen om fysieke activiteit te stimuleren

 

Gebrek aan fysieke kracht om patiënten te mobiliseren

 

Gebrek aan vertrouwen in het beoordelen van de capaciteiten van patiënten

 

Gebrek aan ervaren competentie om patiënten te informeren

Optimisme

Geen barrieres 

Ideeën over de gevolgen

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Negatieve gevolgen van lichaamsbeweging

Overtuigingen van patiënten

Denken dat lichaamsbeweging leidt tot een verhoogd risico op letsel

Denken dat lichamelijke activiteit negatieve gevolgen heeft

Vallen

Vallen

Ongemakkelijke gevoelens (duizelig, moe, uitgeput en meer)

Denken dat rust nodig is voor herstel

Hartaanval

Overtuigingen van zorgprofessionals

Infectie

Negatieve gevolgen van lichaamsbeweging

Denken dat lichamelijke activiteit leidt tot het missen van maaltijden en verzorging

Denken dat lichamelijke activiteit leidt tot een verhoogd risico op letsel bij de patiënt

Denken dat lichamelijke activiteit tot gevolg heeft dat de zorgverleners ze over het hoofd zien

Vallen

Denken dat rust nodig is voor herstel

Denken dat fysieke activiteit leidt tot een verhoogd risico op letsel bij de zorgverlener

De zorgverleners niet tot last willen zijn

Familie gelooft dat rust nodig is voor herstel

 

Gebrek aan ondersteunend bewijs

 

Bekrachtiging
Gerapporteerd door patiëntenGerapporteerd door zorgprofessionals

Afwezigheid van een valbeleid ontmoedigt zorgprofessionals om lichaamsbeweging te bevorderen

 

Afwezigheid van een valbeleid ontmoedigt zorgverleners om lichaamsbeweging te bevorderen
 Gebrek aan verantwoordelijkheid voor het bevorderen/verbeteren van lichaamsbeweging
 Gebrek aan druk om vervroegd ontslag te bevorderen
 Afwezigheid van eisen om lichamelijke activiteit te melden
Intenties

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Gebrek aan motivatie van patiënten om actief te zijn

Gebrek aan motivatie bij patiënten om actief te zijn

 

Gebrek aan motivatie bij zorgprofessionals om lichaamsbeweging aan te moedigen

Doelen

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Patiënten die geen doel hebben om actief te zijn

Patiënten die geen doel hebben om actief te zijn

Geheugen, aandacht en beslisprocessen

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Lichamelijke activiteit heeft geen prioriteit voor patiënten

Lichamelijke activiteit heeft geen prioriteit tijdens het ziekenhuisverblijf

Moeite met het onthouden van informatie en instructies

Prioriteit van veiligheid boven verbetering van fysieke functie

Minder prioriteit krijgen op de wachtlijst voor een revalidatiebehandeling / opname

Prioritering wordt geforceerd door gebrek aan tijd of hoge werkdruk

Prioriteit bij veiligheid boven bevordering van lichaamsbeweging in ziekenhuiscultuur

Prioriteit van rust / medische behandeling / documenteren boven fysieke activiteit

 

Prioriteit afgedwongen door inzicht van patiënt over noodzaak om te bewegen

 

Focus van ziekenhuis op ontslag in plaats van verbetering van mobiliteit

Omgevingscontext en benodigdheden

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Medische factoren

Medische factoren

Ziekte

Comorbiditeit

Symptomen

Cognitieve problemen

Vermoeidheid

Delirium

Pijn

Dementie

Zwakte

Overgewicht / obesitas

Verminderd lichamelijk functioneren

Depressie

Duizeligheid

Ziekte

Dyspneu

Symptomen

Visuele problemen

Zwakte

Stijfheid

Pijn

Lage bloedsuikerspiegel

Vermoeidheid

Gebrek aan concentratie

Slecht evenwicht

Psychisch trauma

Hypotensie

Slecht evenwicht

Dyspneu

Hypotensie

Lage bloedplaatjes

Complicaties

Etniciteit

Comorbiditeit

Taalbarrières

Zorgprocessen en organisatorische kenmerken

Functionele stoornissen vóór opname

Dagindeling

Leeftijd

Drukke dagindeling

Zorgprocessen en organisatorische kenmerken

Te weinig aandacht voor rust in dagindeling

Drukke dagelijkse agenda van de patiënt

Gebrek aan inzicht in eigen dagindeling

Beperkende medische hulpmiddelen

Dagindeling is inflexibel en vast

Gebruik van dwangmiddelen als valpreventiestrategie

Minder lichamelijke activiteit in avond en weekend door minder begeleiding

Inconsistentie in het bevorderen van lichamelijke activiteit tussen diensten/afdelingen

Invloed van verblijfsduur

Noodzaak om symptomen te beheersen

Lange verblijfsduur vermindert motivatie

Patiënten dragen ziekenhuisjassen / pyjama’s

Korte verblijfsduur beperkt tijd om actief te zijn

Vervoer vindt plaats in een bed of in een rolstoel

Beperking van medische hulpmiddelen

Er zijn te weinig patiënten om activiteiten voor te organiseren

Dragen van ziekenhuisjassen / pyjama’s

Geen fysiotherapeut geraadpleegd

Verpleging in afzondering

Patiënten worden geïsoleerd verpleegd

Bed-gecentreerde zorg: zorgprocessen vinden plaats aan het bed

Bed-gecentreerde zorg: zorgprocessen vinden plaats aan het bed

Wachten

Te veel vertrouwen van zorgverleners in incontinentiemateriaal

Responsiviteit: tijdig reageren op oproeplicht

Patiënten eten in bed

Wachten op rondes van artsen

Communicatie

Medicatie

Onvoldoende communicatie tussen verpleegkundigen

Langdurig vasten leidt tot zwakte en onwel voelen

Onvoldoende interdisciplinaire communicatie

Voorgeschreven immobiliteit

Timing van lichamelijke activiteit

Medische redenen die bedrust noodzakelijk maken

Verblijfsduur is vaak te kort

Organisatorische kenmerken

Voorbereiding op ontslag begint te laat

Ziekenhuisomgeving creëert gebrek aan autonomie en vrijheid

Lichamelijke activiteit begint pas in de ontslagfase

Een risicomijdende personeelscultuur

Onmiddellijke postoperatieve fysieke activiteit is beperkt door touwen en pijn

Fysieke omgeving in het ziekenhuis

Wachten

Mogelijkheid om naar buiten te gaan

Verpleegkundigen wachten op fysiotherapeuten

Ziekenhuis omgevingsfactoren

Verpleegkundigen wachten op orders van artsen

Gebrek aan geschikte bewegwijzering

Verpleegkundigen wachten tot risico’s veranderen

Gebrek aan recreatiemogelijkheden

Voorgeschreven immobiliteit

Inactiverende ziekenhuisomgeving

Medische redenen die bedrust noodzakelijk maken

Gebrek aan ruimte

Onjuiste opdracht tot bedrust

Verpleegafdeling omgevingsfactoren

Beperkingen in gewicht dragen

Onoverzichtelijke en drukke gangen

Organisatorische kenmerken

Gebrek aan rustplaatsen

Ziekenhuiscultuur – lichaamsbeweging wordt niet aangemoedigd

Gebrek aan gemeenschappelijke eetzaal

Ziekenhuiscultuur – er wordt geen waarde gehecht aan preventieve interventies

Kamer omgevingsfactoren

Ziekenhuiscultuur – er wordt geen waarde gehecht aan lichaamsbeweging

Onoverzichtelijke en kleine kamers

Chaotische sfeer in het ziekenhuis

Gebrek aan passende verlichting

Fysieke omgeving in het ziekenhuis

Invloed van het bed

Ziekenhuis omgevingsfactoren

Ontoereikende hoogte van het bed

Gebrek aan ruimte

Inactiverende invloed van het bed op de patiënt

Gebrek aan passende bewegwijzering

Gebrek aan relingen

Gebrek aan passende verlichting

Slecht uitzicht op de natuurlijke omgeving

Inactiverende ziekenhuisomgeving

Beperkte hulp / middelen

Verpleegafdeling omgevingsfactoren

Beperkte beschikbaarheid van hulpmiddelen

Kleine en rommelige gangen

Beperkte beschikbaarheid van mobiliteitshulpmiddelen

Onveilige omgeving

Beperkte beschikbaarheid van meubilair

Gebrek aan rustplaatsen

Beperkte beschikbaarheid van hometrainers

Kamer omgevingsfactoren

Persoonlijke bezittingen niet beschikbaar in het ziekenhuis

Kleine en onoverzichtelijke kamers

Beperkt personeel

Slecht uitzicht op de natuurlijke omgeving

Beperkte beschikbaarheid van verplegend personeel

Inactiverende rol van het bed

Gebrek aan zinvolle activiteiten

TV boven het bed

Gebrek aan tijd – hoge werkdruk zorgprofessionals

Gebrek aan stoelen in de kamer

 

Ontoereikende hoogte van het bed en de stoelen

 

Beperkte hulp / middelen

 

Beperkte personeelsbezetting

 

Beperkte beschikbaarheid van zorgprofessionals (in het algemeen)

 

Beperkt personeel tijdens het weekend

 

Beperkte beschikbaarheid van fysiotherapeutisch personeel

 

Beperkte beschikbaarheid van ergotherapeutisch personeel

 

Beperkte beschikbaarheid van verpleegkundig personeel

 

Gebrek aan continuïteit in verplegend personeel

 

Beperkt personeel gedurende de nacht / het weekend

 

Beperkte beschikbaarheid van ondersteunend personeel

 

Tijdgebrek – hoge werkdruk voor zorgverleners

 

Tijdgebrek – hoge werkdruk voor verpleegkundigen

 

Tijdgebrek – hoge werkdruk voor fysiotherapeuten

 

Tijdgebrek – hoge werkdruk voor zorgverleners

 

Beperkte uitrusting

 

Beperkte mobiliteitshulpmiddelen

 

Verpleegkundigen hebben beperkte toegang tot mobiliteitshulpmiddelen tijdens het weekend

 

Beperkt meubilair

 

Gebrek aan financiering

 

Gebrek aan instrumenten om de capaciteiten van patiënten te beoordelen en te evalueren

Sociale invloeden

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Zorgprofessionals (in het algemeen)

Zorgprofessionals (in het algemeen)

Meer zorg verlenen dan nodig is

Gebrek aan teamwerk

Gebrek aan hulp

Gebrek aan betrokkenheid van familie

Gebrek aan aanmoediging

Meer zorg verlenen dan nodig

Negatieve reacties op lichamelijke activiteit

Gebrek aan aanmoediging

Patiënten aanmoedigen om het rustig aan te doen

Patiënt

Niet bespreken van lichaamsbeweging met patiënten

Weigering

Verpleegkundigen

Bezoekers

Gebrek aan aanmoediging

Culturele invloeden

Gebrek aan bevordering van onafhankelijkheid in ADL/lopen

Meer hulp verlenen dan nodig

Gebrek aan hulp

Afwezigheid van bezoekers verhoogt de werkdruk van verpleegkundigen

Mondelinge aanmoediging wordt als negatief ervaren

Huishoudelijke hulp thuis leidt tot passiviteit tijdens ziekenhuisverblijf

Onderschatting van de mogelijkheden van de patiënt

 

Fysiotherapeuten

 

Afwezigheid van een fysiotherapeut

 

Korte fysiotherapiesessies

 

Gebrek aan zorg op maat

 

Artsen

 

Gebrek aan aanmoediging

 

Gebrek aan hulp

 

Bezoekers

 

Emoties

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Angst

Angst

Angst voor verwondingen

Angst voor klachten

Angst om te vallen

Angst voor verwondingen

Angst voor infectie

Angst om te vallen

Angst voor een hartaanval

Angst voor verstoring van apparatuur, zoals infuuslijnen

Angst om flauw te vallen

Angst van verpleegkundigen om patiënten te mobiliseren zonder toestemming van de arts

Angst om het personeel tot last te zijn

Frustratie

Angst om over het hoofd gezien te worden door zorgverleners

Emoties van patiënten

Schaamte

Angst om te vallen

 

Eenzaamheid

 

Verdriet

 

Depressie

 

Stress

 

Schaamte

 

Gedragsregulatie

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Gebrek aan gestandaardiseerde procedures om lichaamsbeweging te bevorderen

Gebrek aan gestandaardiseerde procedures voor het bevorderen van lichaamsbeweging

 

Gebrek aan standaardisatie van de hoeveelheid lichaamsbeweging

 

Gebrek aan voorlichting van patiënten en bezoekers

 

Gebrek aan mogelijkheden om te documenteren

Bevorderende factoren

Kennis
Gerapporteerd door patiëntenGerapporteerd door zorgprofessionals
Kennis van zorgprofessionalsKennis van zorgprofessionals
Kennis van zorgprofessionals over lichaamsbewegingKennis van verpleegkundigen
Kennis van patiëntenKennis van de mogelijkheden van patiënten
Kennis van het belang van lichaamsbewegingKennis van het belang van lichaamsbeweging
Eerdere ervaringen met de positieve effecten van lichaamsbewegingKennis van wie naar de fysiotherapeut moet worden doorverwezen
Ervaringen met eerdere ziekenhuisopnamesKennis van motiverende factoren
Kennis van eigen mogelijkheden
Kennis over de ontslagdatum
Fysieke vaardigheden

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Hulpverleners moeten de vaardigheden hebben om patiënten te begeleiden 

Opleiding hebben gevolgd in het mobiliseren van patiënten

 

De vaardigheden bezitten om de belastbaarheid van patiënten te beoordelen

 

Communicatieve vaardigheden

 

Vaardigheden van patiënten

 

Onafhankelijk lichamelijke activiteit kunnen uitvoeren

Professionele / sociale rol en identiteit

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

De rol van de patiënt

Rol van de patiënt

Persoonlijkheid en karaktereigenschappen

Duidelijkheid van de rol – waargenomen verantwoordelijkheid van de patiënt om actief te zijn

Rol van de zorgprofessional

Persoonlijkheid en karaktereigenschappen

Persoonlijkheid en karaktereigenschappen

Patiënt die de status heeft gekregen – “Terug naar huis”

Fysiotherapeuten zijn de meest geschikte zorgverleners om lichamelijke activiteit te verbeteren

Rol van de zorgprofessional

 

Persoonlijkheids- en karaktereigenschappen

 

Multidisciplinair team

 

Het multidisciplinaire team is toegewijd aan het verbeteren van de fysieke activiteit

 

Verantwoordelijkheid opvatten als een team

 

De rol van artsen

 

De ervaren verantwoordelijkheid van artsen om lichamelijke activiteit te stimuleren

 

De rol van de fysiotherapeut

 

De ervaren verantwoordelijkheid van fysiotherapeuten om bewegen te bevorderen

 

Fysiotherapeuten zijn de meest geschikte zorgverleners om lichamelijke activiteit te verbeteren

 

Fysiotherapeuten moeten zich vooral richten op subgroepen met een hoog risico

 

De rol van fysiotherapeuten in educatie

 

De rol van fysiotherapeuten in het verminderen van het valrisico

 

De rol van verpleegkundigen

 

De waargenomen verantwoordelijkheid van verpleegkundigen om lichamelijke activiteit aan te moedigen

 

De behoefte van verpleegkundigen aan autoriteit

 

Bevordering van de zelfredzaamheid van patiënten

 

Geloof in capaciteiten
Gerapporteerd door patiëntenGerapporteerd door zorgprofessionals
Denken de controle te hebbenOvertuigingen van zorgprofessionals
Denken in staat te zijn te mobiliserenOvertuigingen van fysiotherapeuten
Reflecteren op eigen prestaties tijdens ziekenhuisverblijfDenken dat ze in staat zijn patiënten aan te moedigen en te helpen
 Overtuigingen van verpleegkundigen
 Denken in staat te zijn patiënten aan te moedigen en te helpen
 Perceptie dat vrijwilligers in staat zijn lichaamsbeweging aan te moedigen
Optimisme

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Een positieve houding hebben

 

Ideeën over de gevolgen

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Geloven dat fysieke activiteit nodig is voor herstel

Geloven dat fysieke activiteit nodig is voor herstel

Geloven dat inactiviteit zal leiden tot negatieve gezondheidsresultaten

Geloven dat inactiviteit leidt tot negatieve gezondheidsresultaten

 

Geloven dat lichaamsbeweging niet schadelijk is

Bekrachtiging

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

 

Verantwoordelijk zijn voor het fysieke activiteitenniveau van de patiënt

 

Een sociaal contract tussen verpleegkundige en patiënt opstellen om patiënten aan te moedigen

 

Stimulansen gebruiken om patiënten aan te moedigen

 

Druk van de instelling voor vroegtijdig ontslag moedigt zorgverleners aan

 

Prikkels gebruiken om zorgverleners aan te moedigen

Intenties
Gerapporteerd door patiëntenGerapporteerd door zorgprofessionals

Motivatie van patiënten om actief te zijn

 

Motivatie van zorgprofessionals
 Motivatie van verpleegkundigen om uitkomsten te verbeteren
 Motivatie van verpleegkundigen om lichaamsbeweging te bevorderen
 Bereidheid van zorgprofessionals om nieuwe praktijken toe te passen
 Bereidheid van leidinggevenden om geld te investeren in middelen voor lichaamsbeweging
 Motivatie van zorgprofessionals om uitkomsten te verbeteren
 Motivatie van patiënten om actief te zijn
Doelen

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Een doel hebben

Complicaties voorkomen

Voorkomen van lichamelijke achteruitgang

Voorkomen van decubitus

Voorkomen van verveling

Longontsteking voorkomen

Symptomen voorkomen

Diep veneuze trombose voorkomen

De positieve effecten van lichamelijke activiteit willen ervaren

Voorkomen van lichamelijke achteruitgang

Willen herstellen en naar huis gaan

Patiënten klaarmaken voor ontslag

Het moreel en het welzijn willen verbeteren

Voorkomen van verveling

De tijd willen doden

Bevorderen van lichamelijke activiteit maakt beoordeling van functionele mogelijkheden mogelijk

Autonomie en betrokkenheid bij de besluitvorming

Samen met de patiënt doelen stellen voor de hoeveelheid lichamelijke activiteit

 

Geheugen, aandacht en beslisprocessen

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

 

Lichaamsbeweging krijgt prioriteit

 

Werkprioriteiten moeten in evenwicht zijn

Omgevingscontext en benodigdheden

 

Gerapporteerd door patiëntenGerapporteerd door zorgprofessionals
Medische factorenMedische factoren
Herstel / zich beter voelenHerstel / zich beter voelen
Symptomen negerenAfwezigheid van contra-indicaties voor fysieke activiteit
Enkelvoudige / eenvoudige pathologieAfwezigheid van functionele achteruitgang ten opzichte van uitgangswaarde
Zorgprocessen en organisatorische kenmerkenEnkelvoudige, eenvoudige pathologie
Op maat gesneden, geïndividualiseerde zorg ontvangenFunctionele capaciteiten vóór opname
Symptomen moeten onder controle worden gehoudenVoedingstoestand patienten
DagindelingCultuur
Lichaamsbeweging vindt plaats op gestructureerde momentenZorgprocessen en organisatorische kenmerken
Evenwicht tussen lichaamsbeweging en rustCommunicatie
Toestemming hebben om zelfstandig actief te zijnRegelmatige multidisciplinaire communicatie
Afbouwen van beperkende medische hulpmiddelenMultidisciplinaire rondes
Timing van lichamelijke activiteit – lichamelijke activiteit vroeg in de opnameperiode besprekenDocumenteren van fysieke activiteit en functionele status
Fysieke omgeving van het ziekenhuisDagelijks schema
ZiekenhuisomgevingDagindeling maakt lichamelijke activiteit mogelijk
Beschikbaarheid van vrijetijdsvoorzieningenDagindeling maakt mobiliseren van patiënten tot 3 keer per dag mogelijk
Beschikbaarheid van interactieve padenGezamenlijke etenstijden
Beschikbaarheid van leuningenBalans tussen lichamelijke activiteit en rust
Beschikbaarheid van een rookruimteEten
Omgeving verpleegafdelingBeschikbaarheid van een buffet
Beschikbaarheid van gemeenschappelijke ruimtenNiet in bed eten
Beschikbaarheid van een rommelvrije omgevingBeschikbaarheid van indicatie arts voor mobilisatie
Beschikbaarheid van gemarkeerde routes voor het lopenAdequaat beheer van symptomen
KamerMultidisciplinaire samenwerking
Beschikbaarheid van deuren die gemakkelijk geopend kunnen wordenAanbieden van aangepaste, geïndividualiseerde zorg
Beschikbaarheid van voldoende ruimteAfbouwen van beperkende medische hulpmiddelen
Beschikbaarheid van stoelen met voldoende hoogteAanbieden van functiegerichte zorg
Lay-out van de bedden maakt sociale interactie mogelijkTiming van lichamelijke activiteit in het postoperatieve traject
De mogelijkheid om naar buiten te gaanGebruik van goed opgezette zorgpaden en verwijsafspraken
MiddelenPatiënten bezoeken artsen in plaats van andersom
Beschikbaarheid van oefenmogelijkhedenOrganisatorische kenmerken
Beschikbaarheid van groepstherapieVerwachtingen / afspraken ten aanzien van fysieke activiteit op ziekenhuisniveau
Beschikbaarheid van begeleide, geïndividualiseerde oefenprogramma’sVerwachtingen / afspraken ten aanzien van fysieke activiteit per afdeling
Beschikbaarheid van leuke interactieve spelletjesFysieke omgeving van het ziekenhuis
PersoneelOmgeving van het ziekenhuis
Beschikbaarheid van voldoende personeelBeschikbaarheid van veilige wandelgebieden
Continuïteit in de personeelsbezettingGeschikte verlichting en vloer
Beschikbaarheid van materiaalBeschikbaarheid van afstandsmarkeringen in de gangen
Beschikbaarheid van loophulpmiddelenBewegwijzering
Beschikbaarheid van eHealthBeschikbaarheid van voldoende ruimte
Beschikbaarheid van hometrainersBeschikbaarheid van interactieve routes
Beschikbaarheid van zinvolle activiteitenOmgeving verpleegafdeling
SpelelementBeschikbaarheid van gemeenschappelijke ruimten
 Beschikbaarheid van een eetzaal
 Activiteitenruimtes
 Punten van belang
 Beschikbaarheid van therapieruimtes
 Beschikbaarheid van zitplaatsen op de gang
 Beschikbaarheid van voldoende ruimte
 Omgeving van de kamer
 Beschikbaarheid van een en-suite toilet
 Mogelijkheid om naar buiten te gaan
 Middelen
 Beschikbaarheid van oefenmogelijkheden
 Beschikbaarheid van groepstherapie
 Beschikbaarheid van een wandelprogramma
 Beschikbaarheid van een programma voor lichaamsbeweging
 Personeelsbezetting
 Beschikbaarheid van voldoende personeel
 Beschikbaarheid van fysiotherapeuten
 Beschikbaarheid van ergotherapeuten
 Continuïteit in de personeelsbezetting tussen diensten
 Beschikbaarheid van gediplomeerde verpleegkundigen
 Beschikbaarheid van vrijwilligers
 Beschikbaarheid van voldoende tijd
 Beschikbaarheid van voldoende personeel
 Beschikbaarheid van hulpmiddelen
 Beschikbaarheid van mobiliteitsondersteunende apparatuur
 Toegang van zorgverleners tot apparatuur
 Beschikbaarheid van geschikt meubilair
 Beschikbaarheid van voldoende en geschikte apparatuur in therapie- en activiteitenruimten
 Beschikbaarheid van eHealth
 Beschikbaarheid van zinvolle activiteiten

 

Sociale invloeden

 

Gerapporteerd door patiëntenGerapporteerd door zorgprofessionals
ZorgprofessionalsZorgprofessionals
Zorgprofessionals (in het algemeen)Zorgprofessionals (in het algemeen)
AanmoedigenMultidisciplinaire samenwerking
Hulp biedenPositieve werkverhoudingen
Bespreken van lichamelijke activiteit met patiëntenAanmoediging
Zorg op maat biedenBetrekken van bezoekers
VerpleegkundigenBijstand verlenen
StimulerenArts
Relationele aanpakPatiënten stimuleren om actief te zijn
Hulp biedenVerpleegkundigen stimuleren om patiënten te mobiliseren
FysiotherapeutenVerpleegkundigen
StimulerenStimuleren
Aanwezigheid van een fysiotherapeutHulp bieden
Relationele benaderingAanwezigheid van verpleegkundig specialisten
Zorg op maatBespreken van lichamelijke activiteit onder verpleegkundigen
ArtsAanwezigheid van verpleegkundige assistenten
StimulerenFysiotherapeuten
Andere patiëntenAanwezigheid van fysiotherapeuten
Sociale interactie zoeken met andere patiëntenErgotherapeuten
Steun en aanmoediging biedenAanwezigheid van ergotherapeut
VrijwilligersHelpen bij onafhankelijkheid in ADL
StimulerenAanmoedigen van zelfstandigheid in ADL
 Leiderschap
 Ondersteuning van leiderschap
 Consistent leiderschap
 Handhaving van leiderschap
 Vrijwilligers
 Bezoekers
 Aanmoediging
 Hulp bieden
 Informatie verstrekken over de mogelijkheden van patiënten

 

Emoties
Gerapporteerd door patiëntenGerapporteerd door zorgprofessionals
 Tevredenheid met baan / werkzaamheden
Gedragsregulatie

Gerapporteerd door patiënten

Gerapporteerd door zorgprofessionals

Gebruik van een dagelijks schema

Voorlichting geven

Gebruik van een oefenprogramma

Patiëntenvoorlichting

Voorlichting geven

Voorlichting aan zorgprofessionals

Prestaties en verwachtingen zichtbaar maken

Opleiding van familie

De hoeveelheid lichaamsbeweging doseren

Gebruik van documentatiehulpmiddelen voor mobiliteit

 

Prestaties en verwachtingen zichtbaar maken

 

Gebruik van een oefenprogramma

 

Herinneringen gebruiken

 

Een gewoonte creëren: lichaamsbeweging opnemen in de dagelijkse zorg

 

Gebruik van protocollen

 

Gebruik van een dagelijks schema

 

Aanstellen van mobiliteitskampioenen

 

Gebruik van mobiliteitsaudits

 

Gebruik van bijeenkomsten om de rollen duidelijker te maken

 

Bewegen helpt u in uw herstel. Blijf dus zoveel mogelijk in beweging, op een manier die bij u past. Ik geef graag uitleg over bewegen voor, tijdens en na uw ziekenhuisopname.

Sven Geelen MSc, fysiotherapeut-onderzoeker Amsterdam UMC